Aktualności Aktualności

Co kryje się w świetlistej dąbrowie?

Świetlista dąbrowa oprócz bardzo dużego bogactwa roślin okazuje się, że może oferować również duże bogactwo gatunkowe innych organizmów.

Żeby się o tym przekonać Nadleśnictwo Strzałowo  zleciło dr Karolowi Komosińskiemu z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego wykonanie monitoringu na wyznaczonych 5 powierzchniach badawczych położonych na obszarze odtwarzanej świetlistej dąbrowy. Warto przy tym podkreślić, że obszar ten nie jest wyłączony z prowadzenia gospodarki leśnej.     

            Badaniami objęto tylko owady z rzędu chrząszczy (Coleoptera). Chrząszcze  odławiano z roślinności zielnej i krzewów stosując metodę czerpakowania. Na każdej powierzchni badawczej wykonano  100 "machnięć" siatką entomologiczną. W efekcie odłowiono 1028 osobników chrząszczy należących do 145 gatunków. Wśród nich oznaczono 36 rzadkich lub bardzo rzadkich gatunków dla Polski lub po raz pierwszy stwierdzonych na Mazurach. Wszystkie wymienione niżej gatunki nie mają polskiej nazwy. Na szczególną uwagę zasługują:

Phalacrus championi Guillebeau, 1892

Bardzo rzadko spotykany w Wielkiej Brytanii, Szwecji, Holandii, Belgii, w Niemczech i Austrii. W Polsce dotychczas stwierdzony tylko na 6 stanowiskach. Imago żeruje na turzycach. Odnajdywane były również w okresie zimowym w ściółce leśnej. W trakcie badań  odłowiono 1 osobnika.

Melanophthalma maura Motschulsky, 1866

W Polsce stwierdzony tylko na 10 stanowiskach. Stwierdzenie ze strzałowskiej świetlistej  dąbrowy jest najdalej wysuniętym na północ stanowiskiem w kraju i pierwszym dla całej północnej Polski. Wymagania siedliskowe tego gatunku są słabo poznane. Na przykład w Austrii stwierdzono go na skrajach dobrze nasłonecznionych lasów liściastych. Stwierdzany był jednak również w ogrodach, na miedzach śródpolnych i w  miejscach ruderalnych. W trakcie monitoringu odłowiono 1 samca.

Corticarina latipennis (Sahlberg, 1871)

Zamieszkuje głównie Europę północną. Z Europy środkowej znany po za Polską z Turyngii, Hercu i ogólnikowo z Pobrzeży Bałtyku. W Polsce chrząszcz bardzo rzadko spotykany, znany tylko z czterech krain na 11 stanowiskach.  Odłowienie tego chrząszcza w N-ctwie Strzałowo jest pierwszym po II wojnie światowej stwierdzeniem dla Polski.  Biologia i ekologia słabo rozpoznane. Na przykład w  Szwecji zebrany na martwych brzozach a   na południu Polski koło Cieszyna na odchodach dzikich zwierząt. W trakcie monitoringu odłowiono 1 samca.

Hyperaspis concolor Suffrian, 1843

Występuje w południowej i środkowej Europie. Do niedawna uważany był za odmianę  gatunku Hyperaspis campestris (Herbst). W Polsce notowany na 17 stanowiskach. Głównie w zachodniej części kraju. Odnalezione stanowisko w N-ctwie Strzałowo jest pierwszym stwierdzeniem na Warmii i Mazurach. Występuje na terenie muraw kserotermicznych, wrzosowisk, ciepłych skrajów lasów liściastych. W trakcie monitoringu odłowiono 1 osobnika.

Microscydmus minimus (Chaudoir, 1845)

W Polsce odnotowany na 16 stanowiskach. Stanowisko odkryte w odtwarzanej świetlistej dąbrowie jest pierwszym stwierdzeniem dla Warmii i Mazur. Występuje w lasach liściastych i mieszanych oraz w starych parkach. Biologia słabo poznana. Z powodu skrytego trybu życia oraz  małych rozmiarów ciała, długości 0,65-0,75 mm bardzo rzadko spotykany. Poławiany w murszejącym drewnie, pod korą, w ściółce, wśród mchów porastających pnie i pniaki, niekiedy w gniazdach mrówek Lasius Fabr. W trakcie monitoringu odłowiono 1 osobnika.

Microrhagus pygmaeus (Fabricius, 1792)

W Polsce bardzo rzadki, znany tylko z 10 stanowisk, przy czym wzmianki o występowaniu w okolicy Pucka opierają się na danych sprzed przeszło 120 lat. Zatem występowanie tego gatunku  na pobrzeżu bałtyckim wymaga potwierdzenia dalszymi badaniami. Stanowisko odkryte w N-ctwie Strzałowo jest pierwszym stwierdzeniem dla Mazur. Najczęściej spotykany jest w starych lasach dębowych gdzie żeruje na grubych gałęziach i złomach. Oprócz dębów zasiedla również martwe miękkie drewno buków, olch, wierzb, jesionów i innych gatunków drzew liściastych. W trakcie prowadzonego monitoringu odłowiono 2 osobniki.

 

            Rozpoczęty na terenie odtwarzanej świetlistej dąbrowy monitoring wykazał obecność wielu bardzo rzadkich gatunków chrząszczy. Potwierdził również, że świetlista dąbrowa dzięki bardzo dużej różnorodności gatunkowej roślin naczyniowych wyróżnia się również dużym bogactwem owadów.   

            Na koniec warto zadać sobie pytanie jak ogromna i jednocześnie na ile zbadana jest różnorodność gatunkowa  skoro wykonanie tylko 500 machnięć siatką entomologiczną na około 10 ha lasu (0,05 % powierzchni Nadleśnictwa Strzałowo) przyniosło odkrycie 36 rzadkich i bardzo rzadkich gatunków chrząszczy występujących w Polsce? A co z wiedzą o innych grupach owadów i pozostałymi przedstawicielami bezkręgowców ? Co z wiedzą o kosmicznej wręcz ilości gatunków grzybów występujących w lasach? Jak w ogóle  można przy tak beznadziejnym stanie wiedzy o tych organizmach dyskutować o wpływie  gospodarki leśnej na różnorodność gatunkową?

 

            Autor zdjęć prof. dr hab. Lech Borowiec z Uniwersytetu Wrocławskiego wyraził zgodę na ich zamieszczenie na stronach internetowych Lasów Państwowych.

                         

 

 

 


 

Mapa lasów

Mapa lasów

 

Sprzedaż

Sprzedaż

 

Polecamy Polecamy