Asset Publisher Asset Publisher

Fiołek skalny polubił leśne drogi

Najmniejszy polski fiołek to fiołek skalny (Viola rupestris). Jego wysokość waha się od 2 do 10 cm. Najczęściej można go spotkać w miejscach dobrze nasłonecznionych na wzgórzach, zboczach, w borach iglastych, na piaskach i murawach.

Gatunek ten w dużym rozproszeniu występuje na terenie całej Polski. Według danych zawartych w „Atlasie rozmieszczenia roślin naczyniowych Polski" autorstwa Prof. Adama Zająca - wg stanu na 2001 rok - fiołek skalny został stwierdzony  również na terenie Nadleśnictwa Strzałowo (RDLP Olsztyn). Dane te zostały  potwierdzone w 2016 roku. Wówczas  stwierdzono go w  niewielkich ilościach (około 30 kępek) tylko na 4 stanowiskach.  Według „Czerwonej listy roślin zagrożonych w Polsce" został zakwalifikowany do kategorii NT, czyli bliski zagrożeniu wymarciem. W tej samej kategorii sklasyfikowany został również przez IUCN  (Międzynarodowa Unię Ochrony Przyrody).

W 2017 roku autor notatki postanowił bliżej przyjrzeć się temu najmniejszemu z polskich fiołków i wczesną wiosną zlustrował wspólnie z dwiema pracownicami działu technicznego siedliska potencjalnego występowania tego gatunku. W trakcie  wykonywania inwentaryzacji okazało się, że fiołek skalny oprócz naturalnych stanowisk bardzo chętnie zasiedla również  pobocza dróg leśnych, w tym wybudowane ostatnio nowe drogi.

W  trakcie wymienionej wyżej inwentaryzacji fiołka skalnego odnotowano na 69 stanowiskach  w łącznej liczbie 2 718 kęp. Największą liczbę - bo aż 84,2 % - fiołka skalnego zarejestrowano przy drogach, z tego zdecydowana większość (80,2%) na poboczach nowych dróg. Na liniach oddziałowych zainwentaryzowano 1% a w pozostałych antropogenicznych biotopach (rów przeciwpancerny, dół  po sadzonkach i kopiec graniczny) stwierdzono  9,8 % kęp.  Na stanowiskach naturalnych (skarpy nad jeziorami i luki w drzewostanie) oraz półnaturalnych (skraje lasu na styku z łąkami) wszystkie policzone kępki fiołka skalnego  stanowiły tylko 5,1 %.  Przy czym określenie stanowiska naturalne jest umowne ponieważ dotyczy lasów użytkowanych gospodarczo od co najmniej 200 lat. Przedstawione powyżej wyniki inwentaryzacji potwierdzają po raz  kolejny, że działalność gospodarcza człowieka w lasach wpływa pozytywnie  na różnorodność gatunkową roślin, zwierząt i innych żywych organizmów.